Οι Κορωνοϊοί είναι μία μεγάλη οικογένεια από ιούς που έχουν πάρει το όνομά τους από τη χαρακτηριστική εμφάνισή τους στο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο, στο οποίο διακρίνονται εξογκώματα περιμετρικά των ιικών σωματιδίων σαν στέμμα (λατινικά «Corona»).
Είναι κοινοί στα ζώα παγκοσμίως και μόνο λίγοι από αυτούς είναι γνωστό ότι μολύνουν τους ανθρώπους.
Οι περισσότεροι κορωνοϊοί προκαλούν συνήθως στον άνθρωπο λοιμώξεις του αναπνευστικού που μπορούν να ποικίλουν από το κοινό κρυολόγημα μέχρι πιο σοβαρές παθήσεις.
Εκτιμάται ότι περίπου το ένα τρίτο των λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού στον άνθρωπο μπορεί να προκαλείται από κορωνοϊούς.
Γνωστοί κορωνοϊοί είναι ο SARS-CoV που ήταν υπεύθυνος για το σοβαρό αναπνευστικό σύνδρομο (διεθνώς γνωστό ως SARS) το οποίο άρχισε το 2002 στη Κίνα και ο MERS-CoV που προκάλεσε το αναπνευστικό σύνδρομο της Μέσης Ανατολής το 2012. Οι κορωνοϊοί έχουν σχετιστεί επίσης με γαστρεντερίτιδα.
Ένας νέος κορωνοϊός εμφανίστηκε το 2019 στην πόλη Wuhan, επαρχία Hubei, στην Κίνα, που πλέον ονομάζεται SARS-CoV-2, ενώ η ασθένεια που προκαλεί ονομάζεται COVID-19.
Αν ένα άτομο μολυνθεί από τον ιό, μπορεί να εμφανίσει συμπτώματα τα οποία ποικίλλουν από ήπια, όπως αυτά του κοινού κρυολογήματος:
- Καταρροή
- Πονόλαιμο
- Πυρετό
- Βήχα
έως σοβαρές εκδηλώσεις, όπως:
- Πνευμονία
- Δυσκολία στην αναπνοή
Σπάνια, μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο. Ηλικιωμένοι και άτομα με υποκείμενα νοσήματα (όπως σακχαρώδη διαβήτη και καρδιαγγειακά νοσήματα) είναι περισσότερο ευάλωτοι στην εμφάνιση σοβαρής νόσου.
Το νέο στέλεχος κορωνοϊού εξαπλώνεται κυρίως από άνθρωπό σε άνθρωπο με τα σταγονίδια από το βήχα ,το φτέρνισμα ή την εκπνοή, αλλά πιθανόν και από τη γαστρεντερική οδό καθώς έχει ανιχνευθεί και σε κόπρανα.
Ένα περιστατικό θεωρείται περισσότερο μεταδοτικό όταν εμφανίζει συμπτώματα, αλλά θα μπορούσε να είναι μεταδοτικό και στην ασυμπτωματική φάση για 7-14 ημέρες.
Δεν υπάρχει στοχευμένη φαρμακευτική αγωγή, αλλά συμπτωματική, καθώς η χορήγηση αντιιικής θεραπείας δε φαίνεται να έχει θετικά αποτελέσματα.
Η μόνη διαφαινόμενη λύση κατά της διασποράς του νέου κορωνοϊού SARS-CoV-2 είναι προς το παρόν μόνο τα προληπτικά μέτρα.
Τα μέτρα που προτείνει ο ΕΟΔΥ κατά της διασποράς ιών του αναπνευστικού αναφέρονται κατωτέρω:
Οδηγίες ατομικής υγιεινής:
- Παραμονή κατ’ οίκον και αποχή από την εργασία οποιουδήποτε ατόμου εμφανίζει συμπτώματα λοίμωξης του αναπνευστικού.
- Αποφυγή στενής επαφής, εφόσον αυτό είναι δυνατό, με οποιοδήποτε άτομο εμφανίζει συμπτώματα από το αναπνευστικό, όπως βήχα ή πταρμό (φτέρνισμα). Αυτό ιδιαίτερα ισχύει για τα άτομα που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες.
- Αποφυγή επαφής χεριών με τα μάτια, τη μύτη και το στόμα για τη μείωση του κινδύνου μόλυνσης.
- Σε βήχα ή φτέρνισμα κάλυψη της μύτης και του στόματος με το μανίκι στο ύψος του αγκώνα ή με χαρτομάντιλο, απόρριψη του χρησιμοποιημένου χαρτομάντηλου στους κάδους απορριμμάτων και επιμελές πλύσιμο των χεριών.
- Τακτικό και επιμελές πλύσιμο των χεριών με υγρό σαπούνι και νερό, για τουλάχιστον 20’’, πριν τη λήψη τροφής και μετά την επίσκεψη στην τουαλέτα, και προσεκτικό στέγνωμα χεριών με χάρτινες χειροπετσέτες μιας χρήσης και απόρριψή τους στους κάδους απορριμμάτων.
- Εναλλακτικά του πλυσίματος χεριών, μπορεί να εφαρμοστεί καλό τρίψιμο των χεριών με αντισηπτικό αλκοολούχο διάλυμα ή χαρτομάντιλα με αλκοόλη.
- Η χρήση μάσκας εμποδίζει τη μετάδοση της νόσου από αυτούς που είναι άρρωστοι στους υπόλοιπους. Η μάσκα χρησιμοποιείται για την προστασία των επαγγελματιών υγείας και δεν συστήνεται η χρήση της στον υγιή πληθυσμό.
Η επιστημονική κοινότητα έχει να απαντήσει πολλές ερωτήσεις ακόμα για τον νέο ιό. Το πόσο γρήγορα εξαπλώνεται, τι ικανότητα έχει να σκοτώνει τον ξενιστή που προσβάλλει, ποιος είναι ο χρόνος επώασης, ποια είναι τα γενικά χαρακτηριστικά του. Οι επιστήμονες προσπαθούν επίσης να βρουν διάφορους τρόπους, είτε αυτό είναι ένα εμβόλιο, είτε κάποια θεραπεία, ώστε, μαζί με όλα τα άλλα μέτρα ελέγχου λοιμώξεων, να μπορέσουν να περιορίσουν την εξάπλωσή του.
Αναστασία Κωτσιγιάννη
Ιατρός Βιοπαθολόγος
Επιστημονική Δ/ντρια Εργαστηρίου CENTRAL LAB
